gerbie

Eefje Pleij – Juf met staarten op een zwarte school (08-078)

Eefje is de juf die je graag de stap naar het onderwijs ziet maken. Jong en enthousiast, vol energie, nog niet gebonden aan conventies of cynisme, optimistisch zoals de jeugd hoort te zijn. Ze begint in het onderwijs op een zwarte school, niet een logische keuze voor een meisje uit het Gooi. Over haar eerste twee jaar in het onderwijs schreef ze dit boek.

Ik kwam het toevallig tegen, op het internet later zag ik dat er over dit boek al flink is gediscussieerd. Gelukkig las ik het boek eerst, zodat ik mijn eigen mening kan vormen. Eefje is naïef. Ook dat is leuk. Belegen onderwijzers zijn er genoeg, betweters ook, dus is een jonge lerares voor de klas een verademing voor kinderen, ouders, collegae en wie zich nogal meer met het onderwijs bemoeit.

Interessant is ook om te lezen dat vele dingen uit de dagelijkse praktijk overal blijken te heersen. Of je nu op een beroepsopleiding in het oosten des landes les geeft of op een zwarte lagere school in het westen, iedereen doet zenuwachtig als de inspectie komt, maar geen inspecteur kijkt naar de dingen die er daadwerkelijk toe doen, zo lang de regels maar gevolgd worden en er verslaglegging is. Overal kom je kinderen tegen die zoveel aan hun hoofd hebben, dat je allang blij bent dat ze gewoon op school komen, dat je accepteert dat de gedachten regelmatig afdwalen. Ook komen alle docenten ouders tegen die alle verantwoordelijkheid voor de opvoeding naar de school afschuiven, die zelf al moeite hebben om voor de voeding te zorgen.

Als ervaringsdeskundige las ik dit boek graag. Eefje schrijft toegankelijk, bijna simpel. Ze is bijna trots op de naïviteit die haar eerste jaar kenmerkte, maar die haar ook in haar tweede jaar nog steeds parten speelt. Ze is extreem begripvol en probeert van alle culturen het beste te zien. Dat ze daardoor soms onderdeel van het probleem wordt, heeft ze eerst nog niet door, maar later wordt het maar al te duidelijk.

Het wordt schrijnend als leerlingen die zij mocht, in haar thee en op haar brood blijken te spugen achter haar rug. Wanneer een halve klas de souvenirshop van het dolfinarium leeg rooft op een schoolreisje. En als tenslotte een ruzie ontstaat tussen haar en een moeder van een van haar leerlingen die haar vals beschuldigt, vraag je je af of Eefje nog steeds niet door heeft dat haar eigen gedrag dit soort problemen uitlokt. En dat ze dit ook weer allemaal open en bloot bespreekt in dit boek, spreekt absoluut voor haar integriteit, ze heeft niet door dat ze ook wat fout deed, maar niet voor haar intelligentie. De manier waarop ze het laatste genoemde probleem aanpakt getuigt niet van een voortschrijdend inzicht.

Ik hoop dat Eefje in het onderwijs blijft. Dat ze haar enthousiasme kan behouden. Net als haar optimisme. Maar ook hoop ik voor haar dat ze volwassen wordt. Dat ze leert dat de wereld niet altijd eerlijk is, dat ouders en collegae natuurlijke bondgenoten zijn, maar in de praktijk dat niet altijd blijken te zijn. En dat ze nog veel van haar af mag schrijven.

Quote: “Toch ben ik trots. Onbewust heb ik kinderen aan het lezen gekregen, kinderen die het aanvankelijk stom vonden, zoals ik vroeger, om te lezen. Hopelijk blijft deze hype langer hangen dan de gemiddelde. Daar doe ik dat ook erg mijn best voor. Voor ieder personage kies ik een andere stem, gebruik mijn handen en voeten als het moeilijk wordt, houd veelbetekenende stiltes in spannende scènes en weet iedere voorleesbeurt te eindigen met een cliffhanger. Ik speel toneel, ik entertain, ik geniet.” (blz. 77)

Nummer: 08-078
Titel: Juf met staarten op een zwarte school
Auteur: Eefje Pleij
Taal: Nederlands
Jaar: 2004
# Pagina’s: 192 (16209)
Categorie: Non-fictie
ISBN: 978-90-417-0681-2